İlk akla gelen yaşlanma sürecini geri çevirmek için telomeraz enzimi içeren besin desteklerini yutmak olabilir. Ancak telomeraz bu şekilde çalışmaz. Telomerazı yutsanız dahi sindirim sistemini geçerek kana karışamaz. Hatta doğrudan kana versek bile bu kez hücre zarını geçerek DNA’ya ulaşamaz.
Peki ne yapabiliriz? Hayatımızı uzatmak için hücrelerimize telomeraz geni ekleyebilir miyiz?
DNA’ya doğrudan viral bir vektör üzerindeki telomerazı eklemek de doğru bir seçenek değildir. Asıl sorun genellikle bu şekilde yapılan bir değişikliğin büyük olaslık ile kansere neden olacağıdır. Kromozomlarımıza eklediğimiz bir gen eğer yeri doğru seçilmez ise kanseri engelleyen baskılayıcı genleri devredışı bırakıp kansere neden olacaktır. Ve yüzlerce trilyon hücre içinde sadece 1 adet yanlış eklenmiş gen nedeni ile kanser hücresine dönüşen tek bir hücre sizi öldürmeye yeter.
Şanslıyız ki telomeraz geni aslında halihazırda hücrelerimizde mevcuttur. Bu her bir hücremizdeki DNA’nın birebir aynı olmasından kaynaklanır: deri hücresi, kas hücresi ve karaciğer hücresi aynı genetik bilgiyi taşır. Böylece eğer sperm ve yumurta hücrelerimizi yaratan hücrelerde telomeraz için bir kod var ise diğer tüm hücrelerde de aynı kodun oması gerekir ki; vardır da.
Birçok hücremizin telomeraz üretememesinin sebebi bu genin devre dışı olmasıdır. DNA’da bir veya birkaç bölgede telomeraz genine komşu bölge bulunmakta ve proteinlerin bağlanması için merkez görevi yapmaktadır ve eğer proteinler bunlara bağlandı ise telomeraz enzimi bu hücre tarafından üretilememektedir.
Ancak, baskılayıcı proteini bağlandığı yerden uzaklaştırmak için küçük bir molekül kullanmak ve DNA’ya yeniden bağlanmasını engellemek mümkündür. Eğer buna uygun bir molekül bulabilseydik vücudumuzun tüm hücrelerinde telomerazı aktive etmek mümkün olabilirdi.
Bu görevi yapabilecek moleküller son zamanlarda keşfedilmiştir. Örneğin TA-65 isimli molekül, Geron Corporation tarafından keşfedilmiş ve TA Sciences adlı firmaya lisanslanmıştır. Ayrıca Sierra Sciences’daki laboratuvarımızda yeni molekül araştırmalarımız robotik cihazlar ile hızla devam etmektedir. 29 ilaç ailesinde yer alan 200 civarında molekül keşfedilmiş ve bunların normal hücrelerde telomerazı artırdığı saptanmıştır.
TA-65’ın yanısıra mükemmel moleküle ulaşma çabaları hala devam etmektedir. Araştırılan moleküllerden hiçbiri henüz hücrelerdeki telomerazı yüksek oranda artırıp hücre ömrünü uzatacak düzeyde bir etkiye sahip değildir ve hatta en güçlü olanı dahi ölümsüz hücrelerde telomeraz üzerinde sadece %6 artışa neden olmaktadır.
Güçlü bir ilaç bulmak çok daha fazla araştırma ve gözlem gerektirdiğinden bu sürecin hızını tamamen araştırmaya yatırılan fonların büyüklüğü belirlemektedir.
Yorumlar
Yorum Yaz
Cevap Yaz